مشاغل ممنوعه برای اتباع خارجی در ترکیه: راهنمای کامل اشتغال قانونی

اگر برای تحصیل، کار یا اخذ اقامت به ترکیه مهاجرت کرده‌اید، آگاهی از قوانین اشتغال این کشور برای شما ضروری است. قانون‌گذار ترکیه تعدادی از مشاغل را به‌طور انحصاری برای شهروندان ترک در نظر گرفته و اشتغال اتباع خارجی در این حوزه‌ها ممنوع اعلام شده است.

10/12/20251 min read

red flag on top of brown concrete building during daytime
red flag on top of brown concrete building during daytime

مشاغل ممنوعه برای اتباع خارجی در ترکیه: راهنمای کامل اشتغال قانونی
اگر برای تحصیل، کار یا اخذ اقامت به ترکیه مهاجرت کرده‌اید، آگاهی از قوانین اشتغال این کشور برای شما ضروری است. قانون‌گذار ترکیه تعدادی از مشاغل را به‌طور انحصاری برای شهروندان ترک در نظر گرفته و اشتغال اتباع خارجی در این حوزه‌ها ممنوع اعلام شده است.
چرا برخی مشاغل در ترکیه برای خارجیان ممنوع است؟
دولت ترکیه با هدف حفظ امنیت ملی، حمایت از مشاغل بومی و تضمین کیفیت خدمات حساس، محدودیت‌هایی را برای اشتغال اتباع خارجی وضع کرده است. این محدودیت‌ها در قوانین و آیین‌نامه‌های مختلف تعریف شده و نقض آن‌ها می‌تواند پیامدهای جدی از جمله لغو اقامت و پروانه کار داشته باشد.
لیست کامل ۲۹ شغل ممنوعه برای اتباع خارجی در ترکیه
🛡️ حوزه امنیت و نظم عمومی
قوانین ترکیه به‌شدت در خصوص مشاغل امنیتی محدودیت دارد. اتباع خارجی نمی‌توانند در موارد زیر فعالیت کنند:

مؤسس، مدیر، مربی یا نماینده شرکت‌های امنیت خصوصی
کارکنان امنیت خصوصی و نگهبانان خصوصی
نگهبانان بازار و محله (Çarşı ve Mahalle Bekçisi)
بازرس افتخاری ترافیک
⚖️ حوزه قضایی و حقوقی
سیستم قضایی ترکیه کاملاً ملی است و هیچ اتباع خارجی نمی‌تواند در این بخش‌ها کار کند:

قاضی و دادستان
وکیل (Avukat)
دفتریار اسناد رسمی (Noter)
میانجی در دعاوی حقوقی (Arabulucu)
ناظر توافق ورشکستگی
🏥 حوزه پزشکی و بهداشت
بخش سلامت از حساس‌ترین حوزه‌هاست که محدودیت‌های گسترده‌ای دارد:

دندان‌پزشکی
داروسازی
دامپزشکی
پرستاری و مراقبت از بیماران (Hastabakıcı)
دستیار پزشک خارج از برنامه تخصص
مدیر مسئول بیمارستان‌های خصوصی
مدیر واحد خدمات حرفه‌های بهداشتی
⚠️ نکته مهم: پزشکان خارجی تنها در صورت دریافت مجوزهای خاص و در شرایط محدود می‌توانند فعالیت کنند، اما مشاغل فوق کاملاً ممنوع است.
💰 حوزه مالی و حسابداری
حسابدار رسمی و حسابرس مالی (Mali Müşavirlik)
دستیار مشاور گمرک
🎓 حوزه آموزش
مؤسسان مدارس غیرترکی‌زبان که توسط اتباع خارجی تأسیس شده‌اند (محدودیت در مالکیت و تأسیس، نه تدریس)
✈️ حوزه گردشگری و حمل‌ونقل
با وجود اینکه صنعت گردشگری در ترکیه پویاست، برخی مشاغل تخصصی محدود هستند:

راهنمای گردشگری (Turist Rehberi)
مدیر مسئول آژانس مسافرتی یا گردشگری
سازمان‌دهنده امور حمل‌ونقل
کارآموز مدیریت اطلاعات هوانوردی
⚓ حوزه دریایی و کابوتاژ
تمام فعالیت‌های دریایی در آب‌های سرزمینی ترکیه ممنوع است:

صیادی، غواصی، جمع‌آوری صدف و صید مرجان
ناخدایی، مهندسی کشتی و ملوانی
نماینده یا کارمند آژانس کشتیرانی
🏭 سایر مشاغل تخصصی
عضویت در هیئت‌مدیره تعاونی‌ها
ناظر دائم یا کارشناس فنی در معادن
مشاوران ورزشی
واسطه‌گران اشتغال در بخش کشاورزی
✅ چه مشاغلی برای اتباع خارجی مجاز است؟
خوشبختانه، اکثریت مشاغل در ترکیه برای اتباع خارجی با دریافت پروانه کار مجاز است:
✓ مهندسی (به جز موارد خاص دریایی)
✓ معماری و طراحی
✓ فناوری اطلاعات و برنامه‌نویسی
✓ آموزش زبان و تدریس در مدارس خصوصی
✓ بازاریابی و فروش
✓ رستوران‌داری و هتل‌داری (به جز مدیریت ارشد آژانس‌ها)
✓ تجارت و واردات و صادرات
✓ مشاغل آزاد و کسب‌وکارهای شخصی
📌 نکات مهم برای اتباع خارجی در ترکیه
۱. دریافت پروانه کار (Çalışma İzni)
برای کار قانونی در ترکیه، حتی در مشاغل مجاز، باید پروانه کار دریافت کنید. این مجوز از اداره کار و تأمین اجتماعی ترکیه (İşkur) صادر می‌شود.
۲. ارتباط اقامت و پروانه کار
پروانه کار به‌طور مستقیم با اقامت شما مرتبط است. کار بدون مجوز می‌تواند منجر به لغو اقامت و اخراج از ترکیه شود.
۳. تحصیل و کار
دانشجویان خارجی با اقامت تحصیلی تنها با شرایط خاص و محدودیت‌های ساعتی می‌توانند کار کنند و باید از دانشگاه خود مجوز دریافت کنند. جمع‌بندی
پیش از اقدام به هرگونه فعالیت شغلی در ترکیه، حتماً از قانونی بودن آن برای اتباع خارجی اطمینان حاصل کنید. ۲۹ دسته شغلی که در این مقاله معرفی شد به‌طور کامل برای خارجیان ممنوع است و هیچ استثنایی ندارد. برای سایر مشاغل، دریافت پروانه کار رسمی الزامی است.
اگر سؤالی درباره اشتغال قانونی در ترکیه دارید، می‌توانید با اداره کار و تأمین اجتماعی (İşkur) یا وکلای مهاجرت تماس بگیرید تا از وضعیت قانونی خود مطمئن شوید.
منابع قانونی: این مقاله بر اساس قوانین جاری ترکیه شامل قانون خدمات امنیت خصوصی، قانون حسابداران رسمی، قانون کابوتاژ، قانون وکلا و سایر مقررات مرتبط تهیه شده است.
فایل قانون کار را دانلود کنید